Achalazja przełyku, zwana także kurczem wpustu (z łac. cardiospasmus) to choroba, u podłoża której znajduje się podwyższone spoczynkowe ciśnienie, upośledzony rozkurcz dolnego zwieracza przełyku, a także brak perystaltyki jego innych odcinków. Achalazja przełyku jest najczęściej rozpoznawaną z motorycznych chorób przełyku. Poza upośledzeniem rozkurczu dolnego zwieracza przełyku charakteryzuje są także brak ruchów jego środkowej części – trzonu. Na skutek owych zaburzeń pokarm z ust nie może przechodzić przez przełyk do żołądka w sposób prawidłowy, przez co znajduje się w przełyku zbyt długo. U osób zdrowych w czasie połykania ma miejsce rozluźnienie przełyku, dzięki czemu możliwe jest przekazanie spożywanych pokarmów do żołądka. W achalazji przełyku z powodu nadmiernego napięcia mięśniowego zwieracz przełyku nie rozkurcza się i nie otwiera w trakcie jedzenia.
Achalazja przełyku jest chorobą przewlekłą i postępującą. Jeżeli nie jest leczona, prowadzi do stopniowego wyniszczenia organizmu chorego. Zawsze trzeba mieć na uwadze możliwe powikłania, takie jak nawracające zapalenia płuc, a nawet nowotwór przełyku. Chorzy powinni stale znajdować się pod kontrolą gastroenterologa.
Achalazja przełyku może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn – jest to bardzo uciążliwa choroba
Przyczyny kurczu wpustu nie są jednoznacznie wyjaśnione. Niektórzy specjaliści za główną przyczynę achalazji przełyku uważają czynniki autoimmunologiczne, czyli nieprawidłową reakcję układu odpornościowego skierowaną przeciwko własnym tkankom. Mówi się także o przyczynach o charakterze zakaźnym oraz środowiskowym. Upośledzenie rozkurczu dolnego zwieracza przełyku najprawdopodobniej spowodowane jest uszkodzeniem komórek nerwowych znajdujących się w ścianie przełyku oraz naciekiem z komórek zapalnych – limfocytów T, eozynofilów i komórek tucznych. Dużą rolę w powstawaniu choroby przypisuje się także predyspozycjom genetycznym. Występowanie achalazji w obrębie rodziny szacowane jest na około 2% wszystkich przypadków zachorowań.
Najbardziej doskwierającą dolegliwością dotyczącą achalazji przełyku jest zaburzenie połykania pokarmów
Achalazja przełyku występuję równie często u kobiet i mężczyzn. Najczęściej dotyka osób w wieku od 30 do 60 lat. Choroba ta stanowi ponad 70% wszystkich zaburzeń kurczliwości przełyku. Częstość jej występowania szacuje się na około 1/100 000 przypadków. Achalazja może ujawnić się również u dzieci, czasami pod postacią tak zwanego zespołu Allgrove’a. Wówczas towarzyszy jej brak wydzielania łez i choroba Addisona. Występowanie achalazji przełyku u dzieci i młodzieży jest jednakże bardzo rzadkie. Choć choroba ta może wystąpić u osób w każdym wieku, tylko w około 5% przypadków dotyczy osób poniżej 15. roku życia. Pojawienie się jej w ciągu pierwszych pięciu lat życia może mieć związek z podłożem genetycznym.
Utrudnione połykanie jedzenia powoduje jego zaleganie w przełyku, co daje nieprzyjemne dolegliwości w postaci odbijania oraz uczucia cofania się pokarmu. U chorych pojawia się także zgaga, kaszel i ból w klatce piersiowej. Achalazja przełyku wiąże się z szeregiem powikłań, a jej leczenie zwykle sprowadza się do operacji.
Achalazja przełyku jest chorobą, której charakterystycznym objawem jest dysfagia, czyli zaburzone połykanie pokarmu. Na trudności z połykaniem mogą się jednak skarżyć również osoby cierpiące chociażby na zaburzenia funkcjonowania tarczycy, raka lub zmagające się z uchyłkami przełyku. Warto mieć wiedzę dotyczącą objawów achalazji przełyku, dzięki czemu można podjąć odpowiednie leczenie. Jeżeli kuracja nie zostanie wdrożona szybko, może dojść do groźnych powikłań. Choroba ta, jeśli nie jest leczona, może doprowadzić do niedożywienia, gdyż powoduje niechęć do spożywania pokarmów. Choć przyczyna achalazji nie jest do końca znana, przypuszcza się, że może wywoływać ją stres emocjonalny.
