Dolegliwości bólowe wdarły się do coraz szerszego grona chorób cywilizacyjnych. Dały o sobie znać zwłaszcza w 2020 roku, który wymusił na wielu pracownikach przejście na pracę zdalną, przy biurku, przez większą część czasu w niewygodnej pozycji. Siedzący tryb życia i mała aktywność fizyczna są plagą naszych czasów, paradoksalnie charakteryzujących się mnogością technologicznych rozwiązań. Nie idzie to jednak w parze z kondycją fizyczną społeczeństwa, dlatego rehabilitacja kręgosłupa również staje się coraz ważniejsza.
Rehabilitacja jako profilaktyka
Rehabilitacja kręgosłupa jest potrzebna nie tylko w leczeniu urazów. Może ona być stosowana jako profilaktyka, zarówno poprzez ćwiczenia indywidualne, jak i grupowe. Jest to ważne zwłaszcza teraz – w dobie pandemii, która zmusiła dużo osób do przebywania w domu i prowadzenia siedzącego trybu życia, przez co problemy z kręgosłupem to już niejako codzienność. Sprawdzamy, na czym polega rehabilitacja kręgosłupa i kiedy jest niezbędna.
Kiedy udać się na rehabilitację kręgosłupa?
Najbardziej oczywistym wskazaniem do wizyty u fizjoterapeuty na rehabilitację kręgosłupa są dolegliwości bólowe i/lub ograniczenie ruchu kręgosłupa, których podłożem jest bezruch lub nadmiar ruchu jednostronnego. Oprócz tego do rehabilitacji kwalifikują się wady postawy i skrzywienia kręgosłupa, zwłaszcza w okresie dorastania, a także bóle kręgosłupa u kobiet w ciąży.
Należy też zgłosić się do fizjoterapeuty, gdy pojawi jest drętwienie, mrowienie i rwący ból kręgosłupa lędźwiowego mogący promieniować do kończyny dolnej – może to być rwa kulszowa, której objawy występują z powodu podrażnienia nerwu kuszowego.
Jeśli wystąpił uraz mechaniczny bądź kontuzja sportowa w pierwszej kolejności należy wybrać się do lekarza, a po jego wskazaniach dopiero na rehabilitację.
Zmiany zwyrodnieniowe a rehabilitacja kręgosłupa
Bardzo niebezpieczne objawy przynoszą zmiany zwyrodnieniowe, takie jak np. uszkodzenie krążka międzykręgowego, które przyczynia się do przerwania pierścienia włóknistego i przemieszczenia się centralnej części krążka (jądra miażdżystego) na obwód. Jądro może naciskać bezpośrednio na korzeń nerwowy i powodować jego napięcie oraz podrażnienie. Wskutek tego ból promieniuje wzdłuż dermatomu unerwianego właśnie przez korzeń nerwowy. Innym rodzajem zmian zwyrodnieniowych jest choroba Baastrupa, która charakteryzuje się zbliżaniem i zachodzeniem na siebie wyrostków kolczystych sąsiednich kręgów, których końce uciskają na siebie wzajemnie. Odczuwane są dolegliwości bólowe oraz powstają zgrubienia. Warto też wspomnieć o zmianach zwyrodnieniowych stawów międzywyrostkowych, które mogą ulec uszkodzeniu i degeneracji, co może objawiać się silnym bólem, nasilającym się przy skrętach tułowia lub głowy.
Przy zwyrodnieniu kręgosłupa lędźwiowego ból jest odczuwany przy długim staniu i chodzeniu, natomiast w degeneracji stawów kręgosłupa szyjnego dolegliwości nasilają się przy odchylaniu głowy do tyłu. Dodatkowo osteofity mogą powodować ucisk na korzenie nerwowe lub rdzeń kręgowy, co nazywane jest ciasnotą, zwężeniem lub stenozą kanału kręgowego.
Procesy zapalne stawów a rehabilitacja kręgosłupa
Rehabilitacja kręgosłupa może także okazać się niezbędna w przewlekłych procesach zapalnych w obrębie stawów, zwłaszcza terapia manualna w okresie remisji. Te procesy to:
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – jest przewlekłą chorobą tkanki łącznej o immunologicznym podłożu. Cechuje się zapaleniem symetrycznych stawów oraz objawami układowymi. RZS to schorzenie o charakterze przewlekłym i postępującym, dotyczącym najczęściej kobiet. Nieleczona choroba prowadzi najczęściej do zniszczenia stawów i ciężkiej niesprawności.
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) – to przewlekła choroba zapalna powodująca ból i sztywność kręgosłupa. W zaawansowanej postaci choroby w miejscu elastycznych połączeń kręgów tworzą się zespolenia kostne, powodujące ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Charakterystyczną cechą ZZSK jest zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, łączących podstawę kręgosłupa z miednicą. Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana i dotyka najczęściej młodych mężczyzn.
Rehabilitacja kręgosłupa – na czym polega?
Aby dobrać odpowiednią terapię w ramach rehabilitacji kręgosłupa, należy zdiagnozować pacjenta poprzez przeprowadzenie dokładnego wywiadu. Kolejnym krokiem jest badanie pozwalające ustalić pozycje, rodzaje i zakres ruchów, które nie powodują bólu. Dopiero teraz można zająć się właściwą terapią, która opiera się na szeregu zabiegów i ćwiczeń, wprowadzanych w odpowiedniej kolejności w kolejnych fazach leczenia. Są one wykonywane z pomocą fizjoterapeuty oraz indywidualnie przez pacjenta, który ponadto jest edukowany i motywowany do zmiany szkodliwych nawyków oraz rozwinięcia umiejętności, które są adekwatne do jego możliwości. Celem rehabilitacji jest bowiem nie tylko pozbycie się bólu, ale także nauczenie pacjenta odpowiednich zachowań, eliminujących w przyszłości nawroty dolegliwości bólowych.
Więcej na temat rehabilitacji kręgosłupa przeczytasz pod adresem: https://www.cmmedicum.com/rehabilitacja-kregoslupa/
