Aby uzyskać najbardziej skuteczną opiekę w zakresie zdrowia psychicznego, warto znaleźć usługodawcę, który właściwie odpowiada Twoim potrzebom. Możesz szukać kogoś, komu możesz zaufać i czuć się komfortowo, lub dostawcy, który otwarcie słucha. Szukając psychoterapeuty, zastanów się, w jaki sposób jego umiejętności aktywnego słuchania mogą ci pomóc.
Jak działa psychoterapia?
Aby zrozumieć, dlaczego umiejętności słuchania mogą być niezbędne dla psychoterapeuty, warto zrozumieć, na czym polega proces psychoterapii. Często jest to terapia rozmową oparta na współpracy w przypadku wyzwań lub schorzeń związanych ze zdrowiem psychicznym, takich jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT).
Aby terapia rozmową była dla Ciebie skuteczna, możesz potrzebować relacji opartej na zaufaniu między Tobą a Twoim terapeutą. Jeśli nie czujesz się bezpieczny lub wysłuchany, możesz nie czuć się komfortowo, będąc w pełni szczerym o swoich uczuciach. W takim przypadku terapia może być trudna do osiągnięcia zamierzonej skuteczności.
CBT koncentruje się na identyfikacji i zmianie błędnych wzorców myślowych, które mogą prowadzić do niezdrowych reakcji emocjonalnych i zachowań. Szeroko zakrojone badania potwierdzają skuteczność tego rodzaju terapii w przypadku różnych wyzwań i stanów zdrowia psychicznego, w tym depresji i lęku.
Narodowy Instytut Zdrowia (NIH) nazywa CBT „złotym standardem nowoczesnej psychoterapii”. Aktywne słuchanie może być istotną częścią tego modelu terapii (i innych), ponieważ często opiera się na otwartej komunikacji w ramach relacji terapeutycznej.
Zdrowe cechy psychoterapeuty – co to jest dobra psychoterapia?
Zdrowy psychoterapeuta może sprawić, że poczujesz się wysłuchany i zrozumiany bez osądzania, przerywania lub mówienia, co masz robić.
Istnieją trzy elementy aktywnego słuchania, których można szukać u usługodawcy, w oparciu o artykuł w International Journal of Listening.
- Wyświetlanie niewerbalnego zaangażowania
Wskazówki niewerbalne mogą wykazywać zaangażowanie i zainteresowanie przekazem mówcy. W psychoterapii i innych sytuacjach może to przybrać formę regularnego kontaktu wzrokowego, kiwania głową lub otwartej mowy ciała. Jeśli ktoś rozgląda się po pokoju lub siedzi całkowicie nieruchomo, nie potwierdzając fizycznie swojego dalszego zaangażowania w rozmowę, może to sprawić, że poczujesz, że nie słucha lub nie jest zainteresowany. Wskazówki wizualne można również wychwycić podczas terapii online za pośrednictwem wideo. Jeśli twój terapeuta nie jest w cichym i profesjonalnym otoczeniu podczas rozmowy wideo, możesz mieć wrażenie, że nie zwraca na ciebie uwagi. - Powstrzymywanie się od osądzania i parafrazowania
Wiele z powyższych dwunastu cech odnosi się do wydawania osądów lub wyrażania opinii. Terapeuta, który kłóci się, moralizuje, nie zgadza się lub zawstydza, może nie tworzyć bezpiecznej, neutralnej przestrzeni, w której dana osoba może otwarcie wyrazić swoje uczucia. Zauważenie tych zachowań u terapeuty może wskazywać, że nie jesteś słuchany lub że słucha on tylko z zamiarem osądzania – żadna z nich nie jest generalnie produktywną dynamiką dla relacji terapii rozmową. - Zadawanie pytań
Innym potencjalnym elementem aktywnego słuchania jest zadawanie pytań w razie potrzeby, aby zachęcić do rozwinięcia tematu. Przeszkolony psychoterapeuta może poprosić Cię, abyś powiedział więcej o tym, jak coś sprawiło, że się poczułeś lub zidentyfikował przekonanie leżące u podstaw czegoś, co powiedziałeś. Te delikatne wskazówki mogą pomóc osobom wiedzieć, że są słyszane i zachęcić je do kontynuowania rozmowy.
Jak rozpoznać aktywne słuchanie u terapeuty?
Możesz zastanawiać się, jak znaleźć terapeutę, który ćwiczy umiejętności słuchania. Często terapeuci są szkoleni w zakresie stosowania techniki „aktywnego słuchania”.
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne definiuje aktywne słuchanie jako „technikę psychoterapeutyczną, w której terapeuta uważnie słucha klienta, zadając w razie potrzeby pytania, aby w pełni zrozumieć treść przekazu i głębię emocji klienta”.
Jeśli twój terapeuta ignoruje cię, przerywa lub unieważnia, być może spotykasz się z kimś, kto nie stosuje zasad aktywnego słuchania. W takim przypadku możesz wypróbować nowego terapeutę lub poruszyć swoje obawy podczas sesji.
Terapia poznawczo-behawioralna w leczeniu uzależnień
Terapia poznawczo-behawioralna pokazuje, że wiele szkodliwych działań i emocji nie jest logicznych ani racjonalnych. Te uczucia i zachowania mogą wynikać z przeszłych doświadczeń lub czynników środowiskowych.
Kiedy osoba uzależniona zrozumie, dlaczego czuje się lub działa w określony sposób – i jak te uczucia i działania prowadzą do używania substancji – jest lepiej przygotowana do przezwyciężenia nałogu.
Terapeuci poznawczo-behawioralni pomagają osobom na odwyku zidentyfikować negatywne „myśli automatyczne”. Automatyczna myśl opiera się na impulsie i często wynika z błędnych przekonań i zinternalizowanych uczuć zwątpienia w siebie i strachu. Często ludzie próbują samoleczyć te bolesne myśli i uczucia, pijąc alkohol lub nadużywając narkotyków.
Poprzez ciągłe powracanie do bolesnych wspomnień, osoby poddawane terapii mogą zmniejszyć ból przez nie powodowany. Następnie mogą nauczyć się nowych, pozytywnych zachowań, aby zastąpić używanie narkotyków lub alkoholu.
Automatyczne negatywne myśli są często przyczyną depresji i zaburzeń lękowych, które są częstymi zaburzeniami współwystępującymi z uzależnieniem. Oznacza to, że automatyczne myśli mogą zwiększać prawdopodobieństwo nadużywania narkotyków i alkoholu.
Na czym polega model psychoterapii Gestalt?
Terapia Gestalt jest formą psychoterapii, która koncentruje się na obecnym życiu danej osoby, zamiast zagłębiać się w jej przeszłe doświadczenia. Ta forma terapii podkreśla znaczenie zrozumienia kontekstu życia danej osoby podczas rozważania wyzwań, przed którymi stoi. Wiąże się również z braniem odpowiedzialności, a nie obwinianiem.
Gestalt z definicji odnosi się do formy lub kształtu czegoś i sugeruje, że całość jest większa niż suma jej części. W tej konkretnej teorii poradnictwa kładzie się nacisk na percepcję. Terapia Gestalt zwraca uwagę na to, w jaki sposób nadajemy znaczenie naszemu światu i naszym doświadczeniom.
Jakie są filary terapii Gestalt?
Istnieje wiele głównych idei, które wchodzą w grę w terapii Gestalt, od percepcji po samoświadomość.
- Doświadczenie wpływa na percepcję – W tym skoncentrowanym na kliencie podejściu do terapii, terapeuta gestalt rozumie, że nikt nie może być w pełni obiektywny i że jesteśmy pod wpływem naszego środowiska i naszych doświadczeń. Terapeuta wyszkolony w terapii gestalt zapewnia swoim klientom przestrzeń do dzielenia się swoją prawdą, nie narzucając swojego osądu i akceptując prawdę o doświadczeniach swoich klientów.
- Kontekst ma znaczenie – Podczas sesji terapeuci gestalt chcą poznać doświadczenia swoich klientów. Rozumie się, że kontekst ma znaczenie, a terapeuci używają technik, aby pomóc klientowi stać się bardziej świadomym swoich doświadczeń, ich percepcji i reakcji na wydarzenia tu i teraz. Zamiast celować w przeszłość i prosić klientów o celowe przywoływanie starych doświadczeń, terapeuci gestalt działają z miejsca zrozumienia, że w miarę jak klienci stają się coraz bardziej świadomi, pokonują istniejące blokady. W tym podejściu nie ma wymuszonej pracy ani techniki, kluczowe jest po prostu utrzymywanie przestrzeni dla świadomości klienta.
- Teraźniejszość – Główną cechą charakterystyczną terapii gestalt jest skupienie się na teraźniejszości. Podczas sesji relacja między klientem a terapeutą ma kluczowe znaczenie dla budowania zaufania i bezpieczeństwa. Gdy klient dzieli się swoimi doświadczeniami, terapeuta gestalt pomoże mu wrócić do teraźniejszości, jeśli ma poczucie, że spędza zbyt dużo czasu w przeszłości lub jeśli jego niepokój może przyspieszać jego przyszłość.
Dlaczego warto udać się na psychoterapię?
Zanim zdecydujesz, że jesteś gotowy na terapię, może minąć trochę czasu. Możesz chcieć poczekać i zobaczyć, czy czas, zmiany stylu życia lub wsparcie przyjaciół i rodziny poprawią to, z czym się zmagasz.
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne sugeruje, aby rozważyć wizytę u terapeuty, gdy coś powoduje niepokój i zakłóca jakąś część życia, zwłaszcza gdy:
- myślenie o danej kwestii lub radzenie sobie z nią zajmuje co najmniej godzinę dziennie
- dana kwestia powoduje zakłopotanie lub sprawia, że chcesz unikać innych osób
- problem spowodował obniżenie jakości życia
- problem ma negatywny wpływ na szkołę, pracę lub relacje z innymi ludźmi
- dokonałeś/aś zmian w swoim życiu lub wypracowałeś/aś nawyki, aby poradzić sobie z tym problemem.
Jeśli doświadczasz którejkolwiek z poniższych emocji lub uczuć w takim stopniu, że przeszkadzają ci one w życiu, terapia może pomóc ci zmniejszyć ich skutki. Szczególnie ważne jest, aby rozważyć wizytę u terapeuty, jeśli czujesz się kontrolowany przez objawy lub jeśli mogą one wyrządzić krzywdę Tobie lub innym.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9566543
