Ginekomastia, czyli przerost sutka u mężczyzn (łac. gynaecomastia) jest chorobą objawiającą się powiększeniem sutka u mężczyzn wynikającym z rozrostu tkanki gruczołowej, włóknistej i tłuszczowej. Nazwa choroby wywodzi się z języka greckiego „gyne” i ”mastos” czyli kobiece piersi. Występuje dosyć często i dotyczy jednej lub obu piersi. Gruczoł piersiowy ulega powiększeniu oraz może być bolesny i obrzmiały. Jest to specyficzna choroba, ponieważ wystąpienie objawów zwiększonej ilości tkanki gruczołu piersiowego jest subiektywnie odbierane i oceniane przez pacjentów. Kanony męskości i urody męskiej są sprzeczne z objawami tej choroby, w związku z tym nie jest to łatwy temat dla mężczyzn dotkniętych objawami ginekomastii. Konieczne jest skonsultowanie się ze specjalistą, który postawi odpowiednią diagnozę i zaplanuje leczenie.
Normą jest niewielka ilość tkanki gruczołowej gruczołu piersiowego bez poszerzenia jego otoczki, bez jej przebarwień i wyniesień ponad powierzchnię skóry. Ocena przez lekarza da pacjentowi poczucie bezpieczeństwa w sytuacji stwierdzenia braku zaburzenia i tym samym pomoże rozwiązać problem z oceną cech męskości. W przypadku zdiagnozowania choroby pozwoli podjąć leczenie i w porę zapobiegnie kolejnym trudnościom.
Wymienić można różne typy ginekomastii
Ginekomastia dotyka mężczyzn w każdym wieku. Występuje ona u 60-90% noworodków, u 50 % chłopców w wieku 13-17 lat i u mężczyzn w okresie starzenia się w wieku ok. 50-80 lat. Wyróżnia się dwa typy ginekomastii. Typ fizjologiczny odnosi się do pacjentów w wieku dojrzewania i starzenia się – jest to charakterystyczna dla nich ginekomastia przejściowa. Drugi typ – ginekomastia patologiczna, nazywana też niefizjologiczną, ma inne przyczyny. Może być wynikiem nadczynności tarczycy, przewlekłej niewydolności nerek czy zespołu paranowotworowego. Przyczyną choroby może być skutek uboczny leczenia raka gruczołu krokowego, czyli zaburzenia hormonalne. Od ginekomastii odróżnia się jednak lipomastię, której przyczyną jest nadmiar tkanki tłuszczowej zgromadzonej w okolicy piersi (podłożem choroby jest także tkanka gruczołowa). Ginekomastia spowodowana zaburzeniami hormonalnymi może być bolesna, z charakterystycznym uczuciem świądu i pieczeniem. Występuje także patologiczna makropigmentacja otoczek i brodawek sutkowych, w tym powiększenie otoczek lub brodawek i zmiana ich koloru na żeński. Ginekomastia idiopatyczna jest trzecim typem i mamy z nią do czynienia w sytuacji, gdy pojawia się bez konkretnej przyczyny. Dotyczy 36 % zdrowych mężczyzn.
W okresie pokwitania u chłopców i przekwitania u mężczyzn w starszym wieku mamy do czynienia z rozrostem tkanki gruczołowej. Przyczyną ginekomastii w każdym wieku może być również rozrost tkanki tłuszczowej w okolicy piersi towarzyszący pojawiającej się otyłości. Problem ten ciągle narasta wśród dorastających chłopców. Przyczyną jest coraz większa skala otyłości społeczeństwa spowodowana między innymi przejmowaniem przez młodzież słych wzorców żywieniowych. Otyłość spowodowana złą dietą powoduje zaburzenie gospodarki hormonalnej. Wszystkie te czynniki razem prowadzą do powstawania choroby.
Ginekomastia występuje w przebiegu innych chorób, głównie tych o podłożu genetycznym
Ginekomastia towarzyszy wielu chorobom genetycznym. Występuje w zespole Klinefeltera, hypogonadyźmie płciowym, chorobach endokrynologicznych oraz w poalkoholowej marskości wątroby. Łagodny rozrost tkanki gruczołowej (hyperplazja) polega na umiarkowanej proliferacji przewodów wprowadzających gruczołu piersiowego i rozroście jego tkanki włóknistej. Czynnikiem stymulującym tego typu procesy są estrogeny krążące we krwi lub substancje estrogenopodobne.
Do gabinetów na zabiegi chirurgiczne zgłasza się coraz większa ilość młodych pacjentów dotkniętych ginekomastią gruczołową, a według lekarzy w kolejnych latach problem będzie się jeszcze bardziej nasilał.
Bardzo groźne konsekwencje może mieć nieprawidłowe zdiagnozowanie guza piersi jako ginekomastii. Może on wystąpić zarówno u mężczyzn jak i kobiet i mieć podłoże nowotworowe. Należy zwrócić zatem uwagę na objawy, które bezwarunkowo świadczą o ginekomastii. Są nimi poszerzone otoczki przebarwione na brązowo, wyniesione ponad poziom skóry oraz wydzielina. Zdarza się, że powiększenie piersi jest niesymetryczne lub pojawia się ból piersi.
