Pomoc pielęgniarska w domu – kiedy przysługuje i jak ją zorganizować?

Przewlekłe choroby, stany pooperacyjne czy niepełnosprawność to czynniki, które bardzo często stanowią wskazanie do korzystania ze stałej opieki medycznej w domu. W takich sytuacjach profesjonalna pomoc pielęgniarska jest niezbędna, aby zapewnić pacjentowi długoterminowy komfort i bezpieczeństwo. Usługi w takiej formie świadczą pielęgniarki środowiskowe, które działają w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Kiedy można skorzystać z pomocy pielęgniarskiej w domu, jaki jest jej zakres i jak ją zorganizować?

Wskazania do regularnej opieki medycznej

Długoterminowa opieka pielęgniarska w domu przysługuje pacjentom potrzebującym regularnej pomocy, których stan zdrowia nie pozwala na ciągłe odbywanie wizyt w placówkach medycznych. Wsparcie pielęgniarki środowiskowej jest udzielane przede wszystkim osobom przewlekle chorym, a także z niepełnosprawnościami oraz po zabiegach chirurgicznych. Bardzo często dotyczy to pacjentów leżących, które potrzebują stałej opieki i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Z usług takich powszechnie korzystają osoby starsze, nierzadko mające problemy z samodzielnym poruszaniem się, spożywaniem posiłków czy przyjmowaniem leków.  

Organizacja domowej pomocy pielęgniarskiej

Aby otrzymać długoterminową pomoc pielęgniarską, pacjent powinien skontaktować się z przychodnią podstawowej opieki zdrowotnej oraz złożyć stosowaną deklarację. W przypadku osób korzystających z usług centrów medycznych, z reguły wystarczy wypełnić formularz na Internetowym Koncie Pacjenta lub zarejestrować się bezpośrednio w placówce. Pacjentowi przysługuje możliwość wybrania pielęgniarki spośród tych, które przyjmują w przychodniach POZ w ramach umowy zawieranej zz Narodowym Funduszem Zdrowia. Jednym z miast oferujących takie usługi jest Warszawa, gdzie swoją działalność prowadzi Centrum Medyczne Sadyba. Ze szczegółami wsparcia można się zapoznać na stronie: https://www.cmsadyba.pl/opieka-pielegniarska. Opieka pielęgniarska w domu NFZ zwykle jest udzielana w dni robocze, czyli od poniedziałku do piątku. W sytuacjach pilnych lub wyjątkowych, usługi są świadczone również w weekendy i święta. Po wcześniejszym zgłoszeniu, wizyty mogą się odbywać również w trybie nocnym. 

Zakres usług pielęgniarek środowiskowych

Opieka długoterminowa NFZ obejmuje wiele usług, w tym różne czynności pielęgnacyjne i medyczne. Pielęgniarka środowiskowa może się zajmować chociażby wykonywaniem zleconych przez lekarz zastrzyków dożylnych, śródskórnych czy podskórnych, a także podawaniem leków wlewowych czy doodbytniczych. Do jej zadań należy też zakładanie i zmiana opatrunków, np. na ranach pooperacyjnych, otarciach czy oparzeniach. Opieka długoterminowa może dotyczyć również wykonywania inhalacji, zabiegów fizykalnych, cewnikowania czy lewatyw. W zależności od wskazań, pielęgniarki środowiskowe zajmują się ponadto terapiami przeciwodleżynowymi, pobieraniem wymazów do badań laboratoryjnych, zdejmowaniem szwów czy. stawianiem baniek. W ramach domowej pomocy medycznej świadczone są też usługi na potrzeby pacjentów znajdujących się w stanie terminalnym, kiedy leczenie przyczynowe nie przynosi efektów i jednym celem opieki jest łagodzenie dolegliwości.

Domowe wsparcie medyczne dla dzieci

Warto pamiętać, że pielęgniarki POZ mogą w swojej działalności świadczyć pomocą medyczną również na potrzeby dziecięcych pacjentów. W przypadku niemowląt i osób do 18. roku życia, podstawowa opieka zdrowotna skupia się głównie na ocenie prawidłowości rozwoju fizycznego. Do zadań w tym zakresie należy m.in. wykonywanie testów przesiewowych, a także składanie wizyt patronażowych z uwzględnieniem tzw. bilansów zdrowia dzieci i młodzieży. Należy jednak pamiętać, że pielęgniarka POZ nie jest położną środowiskową. W praktyce oznacza to, że nie zajmuje się opieką kobiet w okresie połogu oraz dzieci do ukończenia 2. miesiąca życia. W ramach NFZ finansowanych jest łącznie 6 wizyt patronażowych u jednego noworodka. Po ich zakończeniu, położna przekazuje opiekę nad danym niemowlęciem pielęgniarce POZ. Opieka w takiej formie jest bezpłatna.