Zespół metaboliczny – czym jest? Jakie daje objawy? Na czym polega jego leczenie?

Zespół metaboliczny – czym jest? Jakie daje objawy? Na czym polega jego leczenie?

Zespół metaboliczny (inaczej: zespół polimetaboliczny, zespół X, zespół insulinoodporności, zespół Raevena) stanowi zbiór czynników, które są wzajemnie powiązane. Charakteryzuje się on licznymi zaburzeniami metabolicznymi, które stopniowo wyniszczają organizm. Czynniki te znacząco zwiększają ryzyko pojawienia się oraz rozwoju miażdżycy, cukrzycy typu 2. i związanych z nimi powikłań naczyniowych. Jeśli chory cierpi zarówno na otyłość brzuszną, jak i cukrzycę typu 2 oraz inne zaburzenia metaboliczne – to może to wskazywać na zespół insulinooporności.

Pierwsze opisy dotyczące zespołu metabolicznego pochodzą z XVII wieku. Baczniej obserwowany i badany jest on jednak dopiero od około 30 lat. Jest to pośrednio odpowiedź na problem błyskawicznie zwiększającej się ilości osób, które cierpią na dużą nadwagę oraz otyłość, a jednocześnie na takie choroby, jak cukrzyca typu 2., miażdżyca i nadciśnienie tętnicze. Dodatkowo zespół metaboliczny nierozpoznany oraz nieleczony w porę może nieść ze sobą poważne powikłania – włącznie z zawałem i udarem. Znalezienie przyczyny występowania owego schorzenia znacząco ułatwiłoby profilaktykę oraz samo leczenie.

W wielu krajach trwają badania, które mają za zadanie przybliżenie zagadnień związanych z zespołem metabolicznym. Pozwoliły one już na wyciągnięcie pierwszych wniosków. Jak z nich wynika, zachorowalność na zespół X jest znacznie większa w krajach wysoko rozwiniętych (takich jak Stany Zjednoczone czy Japonia). To właśnie w nich nie dba się o tak podstawowe kwestie, jak zdrowa dieta czy duża dawka codziennego ruchu. W Stanach Zjednoczonych problem zespołu metabolicznego dotyczy około 32% mieszkańców, w Japonii natomiast zespół X pojawia się u około 11%. Jak pokazują szacunki – nawet co piąty Polak (czyli około 20% naszego społeczeństwa) może cierpieć na zespół metaboliczny.

Kluczowe cechy zespołu metabolicznego

Insulimin - test - recenzja, kapsułki, opinie, gdzie kupić?

Zespół metaboliczny częściej spotykany jest u kobiet niż u mężczyzn. Dodatkowo jako jego cechę charakterystyczną należy wymienić to, że ryzyko jego wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem – im bliżej sześćdziesiątego roku życia, tym większa szansa na rozpoznanie tegoż schorzenia.

Jako kluczowe cechy zespołu metabolicznego należy wymienić:

Za ich współwystępowanie odpowiedzialne są z kolei następujące czynniki:

  • styl życia – szczególnie niedostateczna aktywność fizyczna oraz nieprawidłowa dieta;
  • predyspozycje o podłożu genetycznym;
  • programowanie płodowe.

Jak zatem widać, zespół metaboliczny w dużej mierze pojawia się na własne życzenie chorego. Szczęśliwie dla niego pozbycie się tego problemu zdrowotnego jest możliwe, i to przy niewielkim wysiłku.

Nadwaga jest niezwykle szkodliwa – wśród jej rodzajów najgroźniejsza pozostaje otyłość brzuszna. Jeżeli tkanka tłuszczowa odkłada się wokół pasa, to obecna jest ona nie tylko pod skórą, lecz przede wszystkim okala narządy wewnętrzne jamy brzusznej i pojawia się w tętnicach. Z uwagi na to warto zmierzyć obwód talii. Jeśli pomiar będzie mało korzystny, powinniśmy wyliczyć jeszcze swój wskaźnik masy ciała (określany jako BMI):

  • jeśli nie przekroczy 25 – nie ma niepokojących objawów otyłości brzusznej;
  • w przedziale od 25 do 30 – pojawia się nadwaga;
  • pomiędzy 30 a 40 – występuje otyłość;
  • powyżej 40 – mamy do czynienia z otyłością olbrzymią.

Po wyliczeniu BMI i uzyskaniu niepomyślnych wyników należy jeszcze skontrolować:

  • ciśnienie tętnicze;
  • poziom cukru we krwi;
  • wykonać tzw. lipidogram.

Jeśli chociaż dwa z tych wskaźników będą niekorzystne, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza oraz rozpocząć terapię według jego zaleceń.

Oporność na insulinę stanowi podstawowy czynnik prowadzący do rozwinięcia się zespołu metabolicznego

U zdrowych osób insulina (czyli hormon, który jest wytwarzany przez trzustkę) ułatwia transport cukru z krwi do poszczególnych komórek ciała. To właśnie w nich zostaje on zużyty oraz wykorzystany jako źródło energii dla organizmu. W sytuacji, gdy insulina jest normalnie wydzielana, ale nie wystarcza jej do przetransportowania glukozy do komórek, może dojść do wystąpienia oporności na insulinę. Krótko mówiąc – komórki stają się oporne na oddziaływanie insuliny i glukoza nie może do nich dostać. Wówczas trzustka zaczyna produkować większą ilość insuliny – ma to na celu utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi.

Zachorowalność na zespół X jest znacznie większa w krajach wysoko rozwiniętych (takich jak Stany Zjednoczone czy Japonia). To właśnie w nich nie dba się o tak podstawowe kwestie, jak zdrowa dieta czy duża dawka codziennego ruchu. W Stanach Zjednoczonych problem zespołu metabolicznego dotyczy około 32% mieszkańców, w Japonii natomiast zespół X pojawia się u około 11%.

Jak pokazują szacunki – nawet co piąty Polak (czyli około 20% naszego społeczeństwa) może cierpieć na zespół metaboliczny. Podsumowując, zespół metaboliczny objawiać się może:

  • otyłością brzuszną;
  • nadciśnieniem;
  • nieprawidłowym poziomem lipidów;
  • nieprawidłowym poziomem cukru we krwi.