Alergie u dzieci pojawiają się bardzo często i mogą powodować wiele dodatkowych dolegliwości

Alergia jest nieprawidłową reakcją organizmu na określone substancje. Nadwrażliwość układu immunologicznego spowodowana jest przez czynniki, które dla większości populacji są zupełnie neutralne i nie wywołują żadnych objawów. Są one zwane alergenami i mogą dawać niepożądane reakcje w formie kaszlu, kataru, kichania, wysypki, swędzenia lub łzawienia oczu, suchości skóry i innych. Układ odpornościowy zbyt silnie reaguje na alergeny – rozpoznaje je jako wroga i zaczyna zwalczać.

Alergia może dotyczyć różnych układów – możemy mieć do czynienia z alergią pokarmową, skórną albo układu oddechowego. Podatność na wystąpienie alergii u dziecka jest zwykle dziedziczna, ale może wystąpić również alergia nabyta. Dziedziczenie nie dotyczy konkretnej alergii, a jedynie możliwości jej wystąpienia. Może również się zdarzyć, że obydwoje rodziców jest alergikami, a u dziecka nie wystąpią żadne symptomy alergiczne. Pierwsze objawy alergii można zaobserwować nawet u kilkutygodniowego dziecka. W takim przypadku zwykle mamy do czynienia z alergią pokarmową.

U dzieci występują różne postaci alergii

Dzieci dotyka zwykle więcej, niż jeden rodzaj alergii. W ciągu dzieciństwa może nastąpić po sobie występowanie szeregu kolejnych objawów różnych alergii. Po okresie niemowlęcym, kiedy dziecko było już dotknięte alergią pokarmową, jako kolejne pojawia się zwykle alergiczne zapalenie skóry, a w kolejnych latach, ok. 2-5 roku życia alergiczny nieżyt nosa i astma. Objawy alergii są dosyć łatwe do zaobserwowania, ale też różne w zależności od rodzaju alergii. Zwykle obserwuje się katar, pokasływanie, kolkę, bóle brzucha i ulewanie. Mogą wystąpić zaczerwienia na policzkach i sucha skóra. Objawy nie świadczą o występowaniu nawracających infekcji, lecz o nadwrażliwości układu immunologicznego na różne czynniki. Jeżeli występują objawy alergii, należy zwrócić na nie uwagę na to, by w odpowiednim czasie udzielić pomocy dziecku.

Przyczyna alergii tkwi w zaburzeniu działania układu immunologicznego. Jego rolą jest zwalczanie drobnoustrojów lub wirusów, które po wtargnięciu do zdrowego organizmu rozpoznawane są jako wrogie i układ zaczyna z nimi walczyć. W przypadku alergii układ walczy nie tylko w sytuacjach faktycznie wymagających reakcji, ale również przy kontakcie z czynnikami lub substancjami będącymi alergenami. Mogą nimi być pyłki, składniki pożywienia, składniki leków lub kosmetyków.

Organizm dziecka przy pierwszym kontakcie z alergenem zaczyna produkować specyficzne przeciwciała IgE. Wyspecjalizowane są one w rozpoznawaniu i niszczeniu konkretnego wroga. Po jego zniszczeniu pewna ilość pozostaje jednak we krwi organizmu na stałe. Przeciwciała te są obecne w surowicy krwi i w tkance łącznej skóry. Po pierwszym kontakcie z alergenem dziecko nie odczuwa dolegliwości, a mają one miejsce dopiero przy kolejnym zetknięciu, kiedy dochodzi do wystąpienia reakcji uczuleniowej. Uruchamia się wówczas proces prowadzący do uwolnienia się z komórek tucznych i kwasochłonnych substancji o właściwościach prozapalnych. Może to być między innymi np. histamina i leukotrieny. Skutkiem tego procesu jest powstanie stanu zapalnego w organizmie. Z tego powodu alergia jest nazywana chorobą zapalną.

Podział alergii u dzieci związany jest z obecnością przeciwciał IgE

Alergie dzieli się na IgE – zależne i IgE – niezależne. IgE – zależna występuje u około 70-80 % dzieci z alergią. W tej grupie stwierdzono podwyższony poziom przeciwciał IgE. W sytuacji, gdy we krwi nie występują przeciwciała IgE albo występują w normie, a pacjent ma symptomy choroby, mamy do czynienia z alergią IgE – niezależną. Dotyczy ona 70-80 % dorosłych pacjentów.

Ilość osób cierpiących na alergię stale wzrasta. Mają one problemy z objawami wynikającymi z zaburzenia układu immunologicznego, takimi jak astma, karat sienny, egzema czy inne. Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podał w raporcie badawczym pt. „Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce”, że u aż 40 % Polaków występują różne postacie alergii.

W niektórych przypadkach alergii u dzieci lekarz może zalecić przeprowadzenie testów mających na celu określenie alergenów uczulających organizm. Dzięki temu można ich skutecznie unikać.

Najbardziej zagrożoną grupą, u której może wystąpić alergia są mieszkańcy dużych miast. Objawy astmy odnotowano już u 5,5 mln osób, a objawy kataru alergicznego u 9 mln. Większość z nich nie ma świadomości, że objawy, które obserwują są alergią. W sytuacji, gdy mamy do czynienia z zatkanym nosem u dziecka, powtarzającymi się napadami kaszlu, dusznościami, świszczącym oddechem, a także z wodnistym katarem i kichaniem, istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia alergii. Również łzawienie oczu lub ich swędzenie, czy też problemy z suchą, szorstką skórą oraz czerwonymi policzkami są niepokojącymi oznakami i w takiej sytuacji należy zgłosić się z dzieckiem do pediatry. Lekarz wykluczając infekcje powinien zalecić zmianę diety. W niektórych przypadkach jest to wystarczające. Jeżeli jednak w rodzinie występowała już alergia, a objawy nasilają się, lekarz powinien skierować dziecko do alergologa.